İnsanlaşan makine, makineleşen insan

Uzun süren teknolojik evrimin sonunda makinelerin yükselişi büyük hız kazandı. İnsan üretimi olan yapay nesneler insana özgü davranışlar sergilemeye başladı. Yapay olarak oluşturulan sayısal ağ ve algoritmalar insan aklının işleyişine benzer şekilde çalışıyor. Yapay zeka, basit kullanıcı oyuncaklarından karmaşık endüstriyel sistemlere kadar bir çok uygulamaya güç vermeye başladı. O araba artık şoför olmadan gidiyor; robottan iş arkadaşlarım oluyor; cebimde benimle konulan bir alet… Özetle makine giderek akıllanıyor ve bu yönüyle insanlaşıyor.

,

Yine teknoloji sağ olsun, bir yandan süper nesneler yaratırken diğer yandan da insanı dönüştürüyor. Gözlük, protez, platin, kalp pili derken, birden, vücuda alınan nano ölçekte robotlar, yazıcıda basılmaya başlanan yapay organ parçaları, zihne eklenecek çipler, gen haritası, zihin haritası projeleri, hastalıkları daha ortaya çıkmadan önleme fırsatları gibi bir çok gelişme yaşanıyor. Doğru-yanlış ya da iyi-kötü tartışmaları bir tarafa, görünen bir gerçek olarak insan da giderek makineleşiyor.

 

İnsan ve makinenin bu yakınlaşmasının teknolojik bir tekilliğe (singularity) kadar gideceğini düşünenler var. Bu, makine ve insanın bir bütün olması ile ilgili ortaya atılan bir senaryo. Bazıları için zihnin makineye aktarılarak ölümsüzlüğün kapılarını açacak bir ütopya. Ama kimilerine göre de insanlığının sonunu getirecek bir distopya… Olayların nereye kadar gidebileceğini bilmek mümkün değil. Ama şahit olduğumuz, bizzat deneyimlediğimiz ve etkilerini hissettiğimiz bir gerçek var ki makineler önlenemez bir şekilde yükseliyor ve her şeyi dönüştürüyor.

​

Öğrenmenin Geleceği

Öğrenmenin de teknoloji gelişim dalgalarından etkilenmemesi mümkün değil. Yazının icadı, tabletlerin kullanılması, kağıt, matbaa, radyo, televizyon, bilgisayar, mobil cihazlar… Her yeni teknoloji öğrenme olanaklarını başka bir boyuta taşımış. İnternet ve sosyal medya devrimi ile tüm kürede herkes birbirine öğreten ve birbirinden öğrenen haline gelmiş. Herkesin sürekli içerik ürettiği devasa bilgi ve öğrenme ağları; bu dünyaya doğan çocukların önceki nesillere göre farklı bir kafada olması; insanın istediği bilgiye istediği an ulaşabilmesi... Dolayısıyla öğrenme de dönüşüyor ve dönüşüm yeni olanaklarla birlikte yeni zorlukları da beraberinde getiriyor.

 

Bir de denkleme yapay zekanın girmeye başladığı bu dönemde şu soruları sormak ve bunlara sürekli ama sürekli yanıtlar aramak gerekiyor.