Ledd 10 Yıldız Kurumsal Eğitmen Geliştirme Modeli
Kurumlarda profesyonel olarak ya da ek sorumluluk alarak eğitim veren iç eğitmenlere yönelik olarak hazırlanmış bir yetkinlik geliştirme çerçevesidir. Hem sınıf gibi gerçek ortamlarda hem de canlı sanal ortamlardaki deneyim tasarımlarında kullanılabilir.
10 yıldız 10 eğitmen rolünü temsil etmektedir. Her bir rol aynı zamanda bir yetkinlik başlığıdır. Dolayısıyla 10 yıldız, 10 eğitmen yetkinliği olarak da okunabilir. Bu yetkinlikler, liderlik yetkinliği (1), altyapı yetkinlikleri (2) ve süreç yetkinlikleri (7) olarak 3 ana gruba ayrılabilir. Bu anlamda kapsayıcı, açıkta konu bırakmayan ve bütünsel bir gelişim çerçevesidir.
Ağırlıkları ve süreleri farklı olsa da her bir yetkinlik, usta eğitmenlik yolunda önemli bir işlev üstlenmektedir.
Süreç Yetkinlikleri
Süreç yetkinlikleri, eğitim öncesi, sırası ve sonrasına dağılmış şekilde 7 tanedir. Buna göre başarılı bir kurumsal eğitmen aşağıdaki rolleri az ya da çok üstlenir ve bu rollere özgü yetkinlikleri sergiler.
Buna göre kurumsal eğitmen her şeyden önce tasarımcıdır. Sınıfta yaşanan deneyim, öncesindeki tasarım sürecinin bir ürünüdür. Tasarım ne kadar iyi olursa sınıftaki deneyim de o oranda istenen yönde gelişir ve eğitim amacına ulaşır. Tasarım olmadan da başarılı eğitim gerçekleştirilebilir ama iyi bir tasarım sürdürülebilir başarı için olmazsa olmazdır. Tasarım, süreci kurumsallaştırır, başarı ihtimalini artırır, aynı eğitimi başkalarının da verebilmesini kolaylaştırır.
Kurumsal eğitmen iyi bir planlayıcıdır. İster sanal ister gerçek ortamda olsun, eğitim birçok insanın bir araya geldiği ve zaman ayırdığı önemli bir etkinliktir. Dolayısıyla her şey yolunda gitmelidir. Tasarım çok iyi olsa bile kötü bir plan eğitimin başarısını gölgeleyebilir. İletişim, mekan, sistem, lojistik vb. konulardaki iyi bir planlama, eğitime güvenle girmek için eğitimcinin en önemli gücüdür.
Eğitim başladıktan sonra eğitmen bir aktarıcıya dönüşür. Bazı eğitimlerde aktarım yükü fazladır, bazılarında daha azdır. Ancak ne olursa olsun, aktarım sınıftaki temel deneyimlerden birisidir. Bu noktada eğitmenin duruşu, sunumu, yarattığı etki, sınıfa hakimiyeti son derece önemlidir. Alanında derinlemesine bilgi sahibi olan ama sınıfta bunu etkili bir şekilde aktaramayan eğitmenlerin eğitimleri genelde memnuniyet yaratmaktan uzaktır. Zira eğitim, içine alan, ilgi çekici ve olabildiğince eğlendirici bir deneyim olmalıdır.
Fasilitatörlük, en az aktarım kadar hatta bazı durumlarda daha da önemli bir eğitmen rolüdür. Ağ dünyasında bilgi artık her yerdedir. Ücretli ya da ücretsiz, ağın her yerinde birçok bilgi aktarıcı vardır. O yüzden eğitmen, aktarımcı rolüne ek olarak, bazen de onun yerine “öğrenmeyi kolaylaştıran” bir yaklaşım benimsek durumundadır. Önemli olan sınıfta büyülü bir öğrenme deneyimi yaratabilmek, öğrenmeyi kolaylaştıracak etkinlikleri tasarlayabilmektir. Eğitmeni gerçek anlamda değerli yapan alan da burasıdır.
Eğitmen aynı zamanda bir değerlendiricidir. Değerlendirme, hem eğitim içinde (hatta öncesinde) hem de eğitim sonrasında devam eden sürekli bir etkinliktir. Öğrenme için katlanılan çabanın sonuca ulaşıp ulaşmadığının sınanmasıdır. Bu sınama, formal ya da informal, birçok şekilde olabilir. Eğitim içinde ve hemen sonrasında olabileceği gibi eğitimden çok sonra da yapılabilir. Memnuniyet, öğrenme, davranış ve kurumsal düzeyde etki değerlendirmeleri yapılabilir.
Eğitim bitse de öğrenme bitmeyen bir süreçtir. Bu süreçte eğitmen bir rehbere dönüşür. Sınıf eğitimleri bu gelişim yolculuğunda sadece bir duraktır. Eğitimden sonra katılımcıların bireysel öğrenme ve gelişim yolculuğunu devam ettirmesi gerekir. Konunun yapısına ve önemine göre eğitim sonrası gelişim süreci uzun süreli olabilir, hatta sınıftaki deneyimden bile önemli olabilir. Eğitmenin de burada sürece olabildiğince rehberlik etmesi önemlidir.
Ve eğitmen yürütücüdür. Eğitim süreci bir dizi anlatım, aktarım, uygulama, tartışma, iletişim, düşünme vb. gibi şekillerde devam eder. Tüm bunlar eğitimin en başta belirlenen amacına ulaşmak içindir. Bunun için sürecin tasarlandığı gibi ilerlemesi gerekir. Tasarımın çalışması da katılımcıların oyunda kalmasına, yani öğrenmeye istekli olmasına bağlıdır. Bu arada hiç beklenmeyen ve süreci etkileyen engeller, zorluklar ya da zorluk çıkaran katılımcılar da olabilir. İşte tüm bu unsurları, eğitimin hedeflenen amaca ulaşması için yönetmek eğitmenin yürütücü rolünün işlevidir.
Altyapı Yetkinlikleri
Buradaki iki yetkinlik yukarıdaki süreç yetkinliklerinin başarısı için son derece önemlidir.
Eğitmen doğal olarak eğitim bilimcidir. Hangi meslek olursa olsun, o meslekte ustalaşmak için alanla ilgili kavramsal ve teorik bilgiye hâkim olmak gerekir. Araştırmaya dayalı bilimsel bilgiler, yaklaşımlar, modeller tasarımın ve sınıftaki uygulamanın başarısını artırır. Yoksa yapılan iş yüzeysel, uygulamalar temelsiz ve başarı da deneme ve yanılmaya bağlı olur. Öğrenme bilimi, sinir bilim, insanın öğrenme dinamikleri gibi bilgiler bu rolün asgari düzeyde hakim olması gereken bilgileridir.
Eğitmen kaçınılmaz olarak teknologdur. En kötü ihtimalle teknoloji dostu olmalıdır. Teknoloji, her alanı olduğu gibi öğrenme alanını da dönüştürmektedir. Eğitim öncesinde, sırasında ve sonrasında kullanılabilecek pek çok dijital araç ve uygulama vardır. Bunlar öğrenmeyi kolaylaştıracak önemli fırsatları beraberinde getirmektedir. Eğitmen teknolojiyi en doğru şekilde konumlandırmak zorundadır.
Liderlik Yetkinliği
Liderlik, etki yaratmak ve bu etkinin sorumluluğunu üstlenebilmektedir. Liderlik, başkalarının hayatlarına dokunmak ve onları dönüştürmektir. Bu anlamda başkalarının hayatlarına dokunan ve onları dönüştüren bir süreç olarak eğitim de bir liderlik süreci, eğitmen de doğal olarak bir liderdir. Bu açıdan eğitmenin liderlik niteliğini geliştirmesi son derece önemlidir. Liderlik yetkinliği aynı zamanda diğer 9 yetkinliği bütünsel bir duruşa dönüştüren toparlayıcı ve bağlayıcı bir güçtür.
Modelin uygulaması
Buradaki model çerçeve bir modeldir. Yani gelişim yolculuğunun ana hatlarını belirlemektedir. Uygulama, farklı uzunluklarda ve çok farklı şekillerde olabilir. Ancak ideal olan, belirli bir zamana yayılan ve uygulamaya dayalı çalıştaylar şeklinde ilerleyen tasarımdır. Eğitmenler zaten birçok konuya hakimdir. Çalıştaylardaki en değerli kaynak herkesin sahip olduğu deneyimdir. Bireysel deneyimlerin kolektif bilgiye dönüşmesi sağlayacak tasarımlar öncelikli olarak tercih edilmektedir.
Modelin kullanımı ve olası programlar ile ilgili bağlantıya geçebilirsiniz.